Materiały dla klasy II

MATERIAŁY DLA KLASY II

1.Rozpoczęcie pracy z komputerem.
2.Poszukiwanie informacji.
3.Edytor tekstu.

Najważniejsze pojęcia:

Informatyka

•         Dziedzina wiedzy i działalności zajmująca się gromadzeniem, przetwarzaniem
i wykorzystywaniem informacji za pomocą komputerów. Uwzględniane są również aspekty dotyczące sprzętu, oprogramowania i ludzi oraz powiązania przemysłowe, handlowe i społeczne.

•         Informatyk to osoba pracująca w dziedzinie informatyki.

System operacyjny

•         Program, który sprawuje pełną kontrolę nad działaniem komputera i pełni funkcję pośrednika między użytkownikiem a systemem komputerowym.

•         Uruchamiany jest po włączeniu komputera i działa aż do jego wyłączenia.

•         Do zadań systemu operacyjnego, częściowo zlecanych mu przez użytkownika, należy m.in.:
- wykonywanie operacji na plikach (np. kopiowanie, przenoszenie),
- zapewnienie komunikacji między wszystkimi elementami i urządzeniami komputera,
- kontrola urządzeń wejścia/wyjścia,
- uruchamianie programów.

•         Znane systemy operacyjne: MS DOS, Windows (wersje 3.11, 95, 98, XP, Vista, 7) i Linux dla komputerów IBM PC oraz Unix dla większych komputerów.

•         W obecnie produkowanych systemach operacyjnych jest wykorzystywany graficzny interfejs użytkownika.

Okno (ang. window)

•         Miejsce na ekranie, element graficznego interfejsu użytkownika, w którym system operacyjny lub inny program udostępnia użytkownikowi menu (oferty), programy, dokumenty, informacje.

•         Może być otwartych jednocześnie wiele okien, ale aktywne może być tylko jedno.

•         Na oknach można wykonywać operacje: przesunięcia, zwinięcia i rozwinięcia, zamknięcia, zmiany rozmiarów.

Pulpit (ang. desktop)

•         Powierzchnia robocza na ekranie monitora podczas pracy z komputerem.

•         Jest elementem graficznego interfejsu użytkownika, np. w systemie Windows.

•         Pulpit reprezentuje na ekranie system plików i programów. Podstawowymi elementami pulpitu są ikony, okna z otwartymi programami, pasek zadań.

Ikona

Ikona jest skrótem do programu i umożliwia łatwe jego uruchamianie.

Pasek zadań

•         W pasku zadań znajdują się zminimalizowane okna programów, które zostały uruchomione i nie zostały jeszcze zamknięte. Ponadto istnieje możliwość łatwego otwarcia innych programów z pulpitu.

Program, program komputerowy
(ang. computer program)

Zestaw poleceń przeznaczonych do wykonania przez komputer, powodujących jego działanie zgodnie z zamierzeniem użytkownika. Program może być zapisany w jednym z języków programowania, ale przed wykonaniem go przez komputer musi zostać przetłumaczony na kod maszynowy, czyli ciąg rozkazów dla procesora

•         Można wyróżnić programy:
- systemowe (niezbędne do poprawnego działania systemu komputerowego),
- narzędziowe (np. programy antywirusowe),
- użytkowe (służące użytkownikowi do wykonywania konkretnych zadań, np. rysowania, pisania),
- edukacyjne.

•         Jest jeszcze wiele innych kategorii oprogramowania, np. gry komputerowe, języki programowania itd.

Aplikacja (ang. application)

•         Program komputerowy przeznaczony do wykonywania zadań określonego rodzaju przez użytkownika komputera. Na ogół zadania należą do dość dużego zakresu, dlatego aplikacje są programami bardzo rozbudowanymi.

Wyróżnić można aplikacje dla następujących grup zadań:

•         opracowanie tekstu - edytory tekstu,

•         tworzenie i obróbka grafiki - edytory grafiki,

•         obliczenia matematyczne i ekonomiczne - arkusze kalkulacyjne,

•         publikacja czasopism i książek - systemy składu (DTP),

•         tworzenie i utrzymywanie baz danych - systemy zarządzania bazami danych,

•         prace projektowe - systemy CAD,

•         usługi w sieci Internet - przeglądarki itd.

Hipertekst

•         Tekst, który zawiera "aktywne" słowa. Na ogół są one wyróżnione innym kolorem lub przez podkreślenie. Po najechaniu kursorem myszy na takie słowo - kursor zwykle zmienia swoją postać - i po kliknięciu na nim następuje przejście do wyświetlenia innego fragmentu hipertekstu.

Łącznik hipertekstowy, hiperlink (ang. hyperlink), hiperłącze, link, odnośnik internetowy, odniesienie, odsyłacz, hiperodsyłacz

•         Odsyłacz w hipertekście do innego dokumentu lub do innego fragmentu tego samego dokumentu. Najczęściej odpowiada mu wyraz, kilka kolejnych wyrazów lub ikona - po najechaniu wskaźnikiem myszy na taki element przyjmuje on inną postać, np. dłoni. To łącze zostaje uaktywnione za pomocą kliknięcia na wyróżnionym elemencie. Wtedy następuje przejście do wyświetlania fragmentu hipertekstu, powiązanego tym łącznikiem.

Internet

Ogólnoświatowa sieć komputerowa. Złożona jest z mniejszych sieci, rozlokowanych w różnych instytucjach edukacyjnych (szkoły, wyższe uczelnie), przemysłowych, administracyjnych i rządowych. Komunikacja między różnymi sieciami i komputerami w różnych sieciach jest możliwa dzięki zastosowaniu i przyjęciu przez wszystkie sieci tego samego protokołu TCP/IP, który służy do wymiany pakietów z danymi między komputerami użytkowników i serwerami

Historia internetu

•         Historia sieci Internet rozpoczęła się w latach sześćdziesiątych w Stanach Zjednoczonych w atmosferze zimnej wojny, gdy zastanawiano się, jak zapewnić komunikację między najważniejszymi punktami w państwie na wypadek wojny. Prototypem sieci Internet była sieć ARPANET, zbudowana w 1969 roku. W Polsce pierwsze połączenie ze światową siecią uzyskano w 1991 roku przez Kopenhagę.

Strona WWW (ang. WWW page, web page)

•         Dokument napisany w języku HTML i w takiej postaci przechowywany w serwerze WWW. Zawiera hipertekst uzupełniony elementami graficznymi i multimedialnymi. Strona WWW jest opatrzona unikatowym adresem URL. Osoba zainteresowana obejrzeniem danej strony może ją pobrać z serwera, posługując się przeglądarką zainstalowaną we własnym komputerze.

•         Strony WWW stanowią obecnie najpopularniejszy sposób publikowania informacji w sieci Internet. Bardziej rozbudowane dokumenty są publikowane w postaci zbioru stron połączonych w witrynę. Witryny, w których są dostępne podstawowe usługi internetowe tworzą portale.

Przeglądarka

•         Program, który służy do przeglądania stron www udostępnionych w sieci.

•         Do najpopularniejszych przeglądarek należą Internet Explorer firmy Microsoft
i Navigator firmy Netscape, Mozilla Firefox. Przeglądanie w sieci nazywa się często żeglowaniem lub surfowaniem.

Wyszukiwarka

•         Program lub strona w sieci www, która umożliwia użytkownikowi wyszukiwanie informacji w Internecie na podstawie określonego przez niego kryterium.

•         Np. www.google.pl

Netykieta (ang. netiquette = net+etiquette), etykieta sieciowa

•         Zbiór zasad postępowania, dobrych obyczajów i zwrotów grzecznościowych, obowiązujących użytkowników sieci Internet. Netykieta ma charakter nieformalny.

Oto kilka ważniejszych zasad:

- nie używaj obelżywego języka w komunikacji za pomocą sieci, w listach elektronicznych,
w artykułach, w pogawędkach;

· jeśli używasz materiałów zaczerpniętych z sieci, to nie traktuj ich jak swoich i podawaj ich źródło;

· nie umieszczaj w sieci niedozwolonych i nielegalnych informacji;

· nie rozpowszechniaj w sieci informacji, które mogą spowodować złe działanie innych komputerów (powodować ich zablokowanie, zawirusowanie itd.).

Katalog stron

•         Zbiór adresów stron www podzielonych na tematy.

np. http://katalog.wp.pl

Ocena informacji

•         Wiarygodne informacje znajdują się na stronach organizacji rządowych, instytucji kulturalnych (muzea, biblioteki), instytucji użyteczności publicznej.

•         Wiarygodność informacji można ocenić na podstawie fragmentu adresu strony.

•         Godne zaufania są źródła o adresach zawierających symbole:
gov. – instytucja rządowa
org. - organizacja niedochodowa
edu. – instytucja edukacyjna
com. – instytucja komercyjna

Edytor tekstu

•         Program przeznaczony do pisania, modyfikowania i drukowania tekstów, np. MS Word

Redagowanie dokumentu

•         Wpisanie tekstu oraz wprowadzenie do niego różnego rodzaju poprawek i zmian.

Formatowanie dokumentu

•         Przekształcanie tekstu w celu nadania mu właściwego wyglądu.

•         Akapit – wydzielony fragment tekstu, będący zapisem zamkniętej i spójnej treściowo myśli. Rozpoczyna się naciśnięciem klawisza „Enter”.
Wcięcie pierwszego wiersza akapitu uzyskujemy klawiszem „Tab”.

•         Wiersz – linijka tekstu.

•         Interlinia – odstęp między wierszami akapitu.

•         Granice tekstu – marginesy

•         Blok tekstu – zaznaczony fragment tekstu,
np. ciąg słów, kilka kolejnych akapitów

Prawo autorskie

•         Jeśli korzystasz z cudzych materiałów, np. tekstu lub zdjęcia, zawsze podawaj źródło ich pochodzenia.

Prawo autorskie (ang. copyright law), copyright

•         Zbiór przepisów prawa dotyczących ochrony praw autorów dzieł takich, jak: książki, filmy, piosenki, utwory muzyczne, utwory sceniczne, obrazy malarstwa, grafiki, a także programy komputerowe. W Polsce od 1994 roku obowiązuje nowa ustawa o prawie autorskim. Fragmenty tej ustawy (rozdz. 7 i 15) są poświęcone prawu komputerowemu, czyli ochronie praw twórców oprogramowania.

•         Prawo autorskie zapewnia, że rozpowszechnianie (np. piosenek za pośrednictwem radia), kopiowanie (np. książek lub programów komputerowych) lub sprzedaż utworów objętych tym prawem służy autorom i przynosi im zyski.